Nang Tuyến Nước Bọt Mang Tai

Tuyến nước bọt ở động vật có vú thuộc loại tuyến ngoại tiết, có ống tuyến và nang tuyến, vai trò là sản xuất nước bọt. Chúng cũng chế tiết amylase, một enzym cắt tinh bột thành maltose.

Các phương pháp chẩn đoán viêm tuyến nước bọt

Phương pháp chuẩn đoán tình trạng viêm tuyến nước bọt phổ biến nhất hiện nay bao gồm: siêu âm, chụp CT-scan, MRI, Sinh thiết; nội soi, và cấy mủ từ ống tuyến nước bọt trong trường hợp nghi ngờ nhiễm trùng tuyến nước bọt.(4)

Sưng do tắc nghẽn ống tuyến nước bọt gây ra các cơn đau liên quan đến ăn hoặc uống thực phẩm gây tăng tiết nước bọt. Để chẩn đoán phân biệt với một số nguyên nhân có thể gây sưng to tuyến nước bọt, bác sĩ có thể sử dụng các xét nghiệm khác bao gồm:

Trẻ em có bị sỏi tuyến nước bọt không?

Sỏi tuyến nước bọt có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi và mọi giới tính. Nhưng hầu hết trường hợp thường gặp ở tuổi trung niên, nam giới mắc nhiều hơn nữ giới. Trẻ em hiếm khi có sỏi tuyến nước bọt.

Viêm tuyến nước bọt có nổi hạch không?

Khi viêm và nhiễm trùng tuyến nước bọt sẽ gây phản ứng hạch tại chỗ tại vùng. Các hạch dẫn lưu tuyến nước bọt bao gồm: hạch trước tai, hạch sau tai, hạch góc hàm và hạch cổ… đặc điểm các hạch này là hạch sưng to, sờ di động dưới da, ấn đau. Nếu tình trạng viêm hạch nặng có thể gây hoại tử hoặc áp xe hạch. Khi tình trạng viêm không còn, hạch cổ cũng sẽ giảm viêm và nhỏ dần kích thước sau nhiều tuần hoặc nhiều tháng.

Các phương pháp điều trị viêm tuyến nước bọt

Bác sĩ Thuý Hằng cho biết, nếu nhiễm trùng tuyến nước bọt không có biến chứng thì có thể tự khỏi mà không cần dùng thuốc. “Tuy nhiên, đối với trẻ em và trẻ nhỏ, những người có miễn dịch yếu thì bác sĩ khuyến nghị nên đến bệnh viện để thăm khám sớm nhất. Bởi vì ở các đối tượng này, tình trạng nhiễm trùng có thể diễn tiến nặng và có nguy cơ gây ra các biến chứng ảnh hưởng xấu tới sức khỏe như đã nêu ở phần trên”.

Theo bác sĩ Thuý Hằng, đối với việc điều trị viêm tuyến nước bọt nói chung, cần thực hiện trên nguyên tắc giảm đau, kháng viêm, chống nhiễm trùng. Theo đó, các khuyến nghị về điều trị theo từng mức độ viêm cụ thể như sau:

Chỉ định phẫu thuật viêm tuyến nước bọt

Bác sĩ Thuý Hằng cho biết: “Nếu nhiễm trùng không đáp ứng với kháng sinh tiêm tĩnh mạch sau 48 giờ, có thể cần phải phẫu thuật và dẫn lưu tuyến nước bọt để kiểm soát nhiễm trùng. Nếu sỏi nước bọt làm tắc nghẽn các tuyến và góp phần gây nhiễm trùng, người bệnh có thể cần nội soi ống tuyến lấy sỏi để nhiễm trùng không tái phát. Đối với trường hợp có sỏi nước bọt lớn, mổ mở cắt tuyến nước bọt sẽ được đặt ra.

Ngoài ra, bác sĩ Thuý Hằng hướng dẫn thêm cách chữa viêm tuyến nước bọt tại nhà đối với tình trạng nhiễm trùng nhẹ.

Các biến chứng của bệnh viêm tuyến nước bọt

Tình trạng viêm tuyến nước bọt nếu không điều trị kịp thời có thể gây biến chứng nguy hiểm như:

Viêm tuyến nước bọt có nguy hiểm không?

Viêm tuyến nước bọt không phải là bệnh lý nguy hiểm song không vì thế mà chủ quan để bệnh kéo dài. Các biến chứng viêm tuyến nước bọt có thể để lại nhiều hệ quả nghiêm trọng gây ảnh hưởng tới sức khỏe và thẩm mỹ, chẳng hạn như: áp xe tuyến nước bọt, biến dạng mặt, tắt nghẽn đường thở, nhiễm trùng huyết…

Viêm tuyến nước bọt uống thuốc gì?

Viêm tuyến nước bọt nhẹ có thể không cần uống thuốc, hoặc chỉ cần sử dụng thuốc giảm đau. Các thuốc sử dụng trong viêm tuyến nước bọt bao gồm: thuốc kháng sinh, giảm viêm, giảm đau tuy nhiên cần dùng thuốc theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh không nên tự mua thuốc kháng sinh về uống, hoặc điều trị bằng các loại thuốc không theo chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

Nguyên nhân gây viêm tuyến nước bọt

Viêm tuyến nước bọt phổ biến nhất là do vi-rút (Virus quai bị, HIV, Coxsackievirus, Parainfluenza loại 1 và 2, Virus herpes, virus cúm A…). Ngoài ra, viêm tuyến nước bọt có thể xảy ra do vi khuẩn hoặc nấm. Vi khuẩn thường gây viêm tuyến nước bọt là Staphylococcus aureus gây ra, các loại vi khuẩn khác bao gồm vi khuẩn liên cầu, vi khuẩn Coliform

Nhiễm trùng tuyến nước bọt thường bắt đầu bằng sự giảm lưu lượng nước bọt hoặc tắc nghẽn trong tuyến. Sự tắc nghẽn có thể tạo điều kiện cho các loại vi trùng xâm nhập và sinh sôi gây viêm tại chỗ. Khi bị viêm, các tuyến nước bọt có xu hướng tiết ít nước bọt hơn hoặc gây ra tình trạng tích tụ dịch tiết trong ống tuyến. Điều này lại tiếp tục làm gia tăng nồng độ vi khuẩn hoặc virus trong nước bọt.(2)

Tình trạng tắc nghẽn tuyến nước bọt có thể do các yếu tố như: Sỏi tuyến nước bọt; ống nước bọt bị gấp khúc; khối u; các tuyến nước bọt hình thành bất thường, sẹo hẹp ống tuyến.

Trong khi đó, tình trạng giảm tuyến nước bọt lại thường xuất phát từ các yếu tố: Tuổi tác, thường từ 50-60 tuổi; người vừa trải qua phẫu thuật; xạ trị trong miệng; mắc bệnh Sjögren; mắc chứng khô miệng, mất nước; mắc chứng rối loạn ăn uống, suy dinh dưỡng, miễn dịch yếu; dùng thuốc kháng histamin, thuốc lợi tiểu, thuốc chẹn beta, thuốc an thần, thuốc chống trầm cảm, thuốc chống rối loạn thần kinh và các loại thuốc khác điều trị tâm thần khác; suy thận; thở bằng miệng khi ngủ, căng thẳng, nấm miệng, đái tháo đường…

Cách phòng ngừa sỏi tuyến nước bọt

Nguyên nhân gây ra sỏi tuyến nước bọt vẫn còn nhiều tranh cãi, trong đó có nhiều giả thuyết về nhiễm trùng, lắng động cơ chất hóa học và ứ đọng nước bọt kéo dài sẽ tạo điều kiện để hình thành sỏi. Nhìn chung cơ chế vẫn chưa rõ ràng nhưng một khoang miệng sạch sẽ và uống đủ nước có thể tạo điều kiện để sự dẫn lưu nước bọt tốt, giảm số lượng vi trùng gây hại thì phần nào cũng giúp giảm nguy cơ phát sinh các yếu tố bất lợi tạo ra sỏi.

Ngoài ra, thăm khám tai mũi họng định kỳ mỗi năm 2 lần cũng là cách phòng ngừa bệnh tật nói chung và phát hiện sỏi tuyến nước bọt sớm.

Nước bọt và chẩn đoán bệnh tật

Trong thành phần nước bọt có chứa huyết thanh. Vì vậy, có thể dùng nước bọt để lấy mẫu thử xét nghiệm mà không cần các biện pháp xâm lấn (ví dụ: lấy máu).

Hiện nay nước bọt được sử dụng để phân tích và chẩn đoán các bệnh như:

Nước bọt hỗ trợ chẩn đoán và đánh giá nguy cơ sâu răng:

Hy vọng qua những thông tin trên đây, Quý khách đã hiểu nước bọt có enzym gì và tác dụng của nước bọt đối với răng miệng. Để tuyến nước bọt hoạt động tốt, Quý khách hãy uống đủ nước mỗi ngày giúp hoạt động tiết nước bọt diễn ra trơn tru hơn.

Nếu Quý khách gặp các vấn đề về sức khỏe răng miệng, hãy liên hệ với nha khoa Tâm Đức Smile ngay bằng cách:

Viêm tuyến nước bọt phổ biến vào mùa lạnh và ở người trong độ tuổi từ 50-60 tuổi do nhiễm virus, vi khuẩn.

BSNT.CKII Trần Thị Thuý Hằng, Trường khoa Tai mũi họng, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho biết, các tuyến nước bọt tiết ra nước bọt làm ẩm thức ăn giúp chúng ta dễ nuốt, đồng thời nước bọt chứa các enzym (protein) giúp phân hủy thức ăn để dạ dày tiêu hóa dễ hơn. Nếu tuyến nước bọt bị viêm, lượng dịch tiết sẽ giảm, gây khô miệng, ảnh hưởng không tốt đến quá trình tiêu hóa và nếu kéo dài có thể gây sâu răng. Biến chứng của bệnh có thể là áp xe tuyến, nhiễm trùng lan rộng gây chèn ép đường thở, nhiễm trùng huyết. Do vậy, chúng ta cần phải điều trị sớm tình trạng này, không nên để bệnh kéo dài.

Viêm tuyến nước bọt là tình trạng tuyến nước bọt bị nhiễm trùng gây sưng, đau. Nguyên nhân có thể do nhiễm virus hoặc do ống dẫn nước bọt bị tắc nghẽn, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh hoạt động.(1)